گوهر تپه بهشهر، گره خورده در تاریخ

 گوهر تپه بهشهر، گره خورده در تاریخ

شرق پرس: گوهر تپه در یازده کیلومتری شمال غربی شهر تاریخی بهشهر (مازندران) و نزدیک دوغار باستانی هوتو و کمربند قرار گرفته است. گوهر تپه یکی از کهن ترین تپه های باستانی کشور به شمار می آید. این تپه دارای لایه های تمدنی گسترده ای است، بر اساس آخرین بافت های تیم باستان شناسی سابقه زندگی در این منطقه به بیش از ۷۰۰۰ سال پیش می رسد. این تپه باستانی با وسعتی بیش از ۵۰ هکتار نشان از استقراری توام با پیشرفت و گسترش داشته است،

 آثار بدست آمده در گورهای گوهر تپه در ارتفاع بسیار کمی از سطح زمین های زراعی قرار دارد به طوری که می توان اطمینان داشت که برخی از آثار با شخم زدن زمین به راحتی از میان می رود .  شاید وجه تسمیه این تپه نیز به همین نکته بر می گردد که براحتی می توان در این زمین ها به اشیای با ارزش دست یافت.

گوهر تپه دارای آثار باستانی می باشد، حالت پلکانی این مکان اولین چیزی است که توجه هر بیننده ای را به خود جلب می کند. به گفته کارشناسان هر طبقه نشانه یک دوره از زمان است، هر چه به طبقات پایین تر می رویم قدمت مکان بیشتر می شود. این تپه ها انسان ساز است یعنی با گذشت زمان مردم ساکن ، با از بین رفتن مکانهای قبلی به مکانهای بالاتر آمده اند در بررسی ها و حفاریهایی که انجام شد آثار و اسکلت هایی بدست آمده که نشان می دهد این مکان در عصر نوسنگی شکل زندگی روستا نشینی داشته و در دوره برنز و مفرغ مورد توجه قرار گرفته است و حالت شهرنشینی پیدا کرده است . احتمالاً تا دوره برنز میانی فضای مسکونی و محل دفن در یک مکان بود اما در دوره برنز متأخر (۴۰۰۰ سال قبل) هم از وسعت شهر کاسته شد و هم قبرستان را به خارج از فضای مسکونی انتقال دادند. در بین دوره برنز و آهن حدود ۲۰۰۰ سال این منطقه خالی از سکنه شد و در عصر آهن قبرستان را به خارج از مکان مسکونی بردند و مکان دارای سراشیبی را برگزیدند تا شاهد نفوذ آب نباشند،با بررسی اسکلت ها متوجه شدند بعضی از افراد دفن شده در این منطقه مهاجر و نیم دیگر بومی بودند، قدیمی ترین تدفین این مکان مربوط به ۴ تا ۵ هزار سال قبل است. کاوش های باستان شناسی در گوهر تپه به کشف بقایای چند پیکره گاو که احتمالاً برای انجام مراسم مذهبی مورد استفاده قرار می گرفتند منجر شده است.

اشیاء بدست آمده

 نوعی پیکره سفالی با فضای توخالی است که در آن مایع مقدس ریخته شده و در مراسم مذهبی مورد استفاده قرار می گرفته است، ریتون های کشف شده شکسته هستند، اما ریتونی که سالم مانده از بقیه بزرگتر است و نشان می دهد تا چه اندازه هنرمندانه ساخته شده است، ریتون ها غالباً در مکان های مذهبی از قبیل پرستشگاه مورد استفاده قرار می گرفتند، اما ریتون های کشف شده در گوهر تپه داخل یک پیک (زباله دانی) درون بخشی از یک معماری کشف شده است.

 تازه ترین کاوش های باستان شناسان در این محوطه، به کشف یک وسیله ناشناخته از جنس استخوان در کنار یک اسکلت منجر شد که به اعتقاد برخی موسیقیدانان برجسته مازندرانی به ساز قره نی شباهت دارد. این شی ۳ هزار ساله قدیمی ترین ساز کشف شده در حاشیه دریای خزر خواهد بود. این شی از شاخ گوزن ساخته شده و به انتهای آن یک ورق مفرغی با ۷ عدد میخ پرچ شده است رو ی این شی استخوانی چند سوراخ دیده می شود.                        

در گوهر تپه هم ظروف دست ساز و هم ظروف چرخ ساز و اشیاء دیگری یافت شده است .نظیر ظروف سیاه رنگ و قرمز رنگ و ظروف نوک منقاری یا آب ریز که مخصوص تدفین بود و کار برد روزانه آن جهت تصفیه مایعات بوده، ظروف دسته دار مخصوص آب و غذای پس از مرگ، حفره که به عنوان منبع ذخیره سازی غذا استفاده می شد، ظروف عودسوز ، جام می و پیمانه، ظرف پخت و پز و پیمانه های مواد غذایی، ظروفی با اشکال هندسی، سر نیزه تیغه های سنگی که حکم چاقو را داشتند، ابزار درو  محصولات کشاورزی ، ابزار شبیه نوک پیکان ، قاب هایی که به عنوان ابزار بازی یا شمارش استفاده می شد ، قره نی از آلات موسیقی مخصوص مازندران، هاون سنگی برای آرد کردن ذرت و … ، سنگ صاف برای ساییدن که سطح آن سیقل دارد ، پاشنه در سنگ های صاف برای تیز کردن ابزار جنگی ، سنگهای مادر که تیغه های سنگی از آن جدا کرده و بعنوان ابزار برش و درو کاربرد داشتند ، چند پایه از ظروف سفالی ، دستبند مفرغی ، گوشواره ، حلقه مفرغی ، سنجاق سر ، مهره ها سنگی ، خنجر مفرغی و آهنی ، سرنیزه و پیکان مفرغی ، دوک های سفالی مخصوص نخریسی ….،

اجساد :

تمامی اجساد بصورت مرگ طبیعی مرده اند ، احتمال می رود که سقف بر روی مردم فرود آمده باشد ، زیرا اجساد یافت شده به شکل جنینی یا چمپاتمه ای یا حالت آرامش قرار دارند ، دو نمونه تدفین غیر جنینی در این مکان یافت شد یکی مربوط به اسکلت زن و مرد دیگری مردی به حالت طاقباز ، میانگین قد اسکلت ها ۸۰/۱ تا ۷۵/۱ بوده و میانگین سن آنها ۳۰ تا ۳۵ سالگی است ۲ الی ۳ تدفین بالای چهل سال و یک بچه ۸ الی ۱۰ ماهه را شاهد هستیم .

دندانهای بیشتر اسکلت ها سالم بوده و نشان می دهد اکثراً در میانسالی فوت کرده اند ، طبق نظر کارشناسان دختران این شهر در سنین بسیار پایین فوت کرده اند ، تدفین های حفره ای هم در این مکان یافت شده است ، ابزار کنار اجساد نشان از طبقه اجتماعی آنان دارد ، مثلاً اسکلت دختری ۱۸ ساله که بصورت خمره دفن شده فقیر بوده ، زیرا در کنار او هیچ چیز خاک نشده بود ولی اسکلت خانمی را می بینید که با گیره مو و شمعدانی ها ، انگشت دانه و …. خود دفن شده که نشانه ثروتمندی اوست.  tarikh.razaviedu.ir

/انتهای خبر

چاپ